Aantal asielaanvragen neemt ook in 2023 toe

Wachttijd voor asielzoekers fors langer

Aan het begin van 2022 moest de IND nog beslissen op 20.400 asielaanvragen. Waarschijnlijk komen daar dit jaar tussen 48.200 tot 55.700 aanvragen (inclusief nareis) bij. De IND heeft de capaciteit om dit jaar op bijna 28.000 asielaanvragen te beslissen. Hierdoor loopt het aantal asielzoekers dat wacht op een beslissing op tot 31.400 aan het begin van 2023. Volgend jaar wordt rekening gehouden met een vergelijkbaar aantal nieuwe asielaanvragen, waardoor het aantal beslissingen dat genomen moet worden verder toeneemt. Onlangs is de wettelijke beslistermijn tijdelijk verlengd van zes naar vijftien maanden.

Capaciteit onvoldoende om instroom bij te houden

Het is voor de IND met het huidige beleid niet mogelijk om het aantal beslissingen zo te verhogen dat de instroom bijgehouden kan worden. De IND groeide tot en met augustus van dit jaar met ruim 400 medewerkers. Meer dan een kwart van hen wordt, na een opleiding van ruim negen maanden, ingezet voor het behandelen van asielaanvragen. Aan het aantal nieuwe medewerkers dat kan worden opgeleid zit een maximum, omdat het capaciteit vergt van ervaren medewerkers. De IND verwacht volgend jaar op een vergelijkbaar aantal asielaanvragen te kunnen beslissen.

Naast het blijvend werven en opleiden van nieuwe medewerkers wordt gewerkt aan een toekomstbestendige organisatie die beter in staat is mee te bewegen met pieken en dalen in het aantal aanvragen voor verblijf in Nederland. Dit betekent vooral dat beter gestuurd moet worden op de juiste inzet van capaciteit. Uiteraard is de IND constant bezig met het verbeteren van de inrichting van de processen om beter in staat te zijn zorgvuldig, slim en snel te beslissen. Ook wordt gekeken naar achterliggende oorzaken van de toenemende complexiteit in de beoordeling van de asielaanvraag. De IND kijkt uit naar de heroriëntatie op het asielvraagstuk, waarin  nagedacht wordt hoe het asielproces in de toekomst efficiënter ingericht kan worden.

Veel inwilligingen in vergelijking met andere Europese landen

Uit een eerste analyse van de inwilligingspercentages blijkt dat Nederland relatief vaak een verblijfsvergunning aan asielzoekers verstrekt in vergelijking met andere Europese landen. Het percentage inwilligingen ligt hier op 85% als gekeken wordt naar de eerste aanleg van eerste asielaanvragen, herhaalde asielaanvragen en herplaatsing. Om verdere conclusies te trekken is meer onderzoek nodig.

Een van de oorzaken kan zijn dat het aantal kansrijke asielaanvragen de afgelopen jaren toenam. Meer dan de helft van de aanvragen is afkomstig van asielzoekers uit Syrië, Turkije, Jemen en Afghanistan. Daarnaast neemt het aantal aanvragen van alleenstaande minderjarige vreemdelingen sterk toe en leidt een behoorlijk deel van deze aanvragen tot een verblijfsvergunning.