Alle derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne, die momenteel in Nederland verblijven, hebben afgelopen weken een brief gekregen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Hierin staat informatie over het vervolg van hun verblijf. De tijdelijke bescherming vervalt voor deze groep op 4 september 2023. Vanaf dat moment hebben zij niet meer dezelfde rechten als andere vluchtelingen uit Oekraïne. De IND wil van hen weten of zij in Nederland de asielprocedure willen doorlopen.
Sinds de start van de oorlog in Oekraïne zijn ongeveer 90.000 mensen uit Oekraïne naar Nederland gevlucht. Ca. 4.500 daarvan zijn derdelanders die oorspronkelijk uit een ander land afkomstig zijn en een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne hadden. Zij studeerden of werkten bijvoorbeeld in Oekraïne.
Asielaanvraag doorzetten of intrekken
Met het toekennen van de Europese Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) is voor alle vluchtelingen uit Oekraïne een asielaanvraag opgestart. De behandeling van deze asielaanvraag wordt aangehouden zolang de RTB van toepassing is. Nu de tijdelijke bescherming afloopt vraagt de of IND of derdelanders de asielaanvraag willen doorzetten. Zo ja, dan wordt informatie gevraagd die voor de asielprocedure nodig is, zoals de taal waarin iemand gehoord wil worden. Als ze ervoor kiezen de asielaanvraag in te trekken sluit de IND deze af. Als iemand binnen twee weken geen reactie op de brief heeft gegeven, stuurt de IND nogmaals een brief met het voornemen om de asielaanvraag buiten behandeling te stellen. Als er dan nog geen reactie volgt, zal de IND de aanvraag buiten behandeling stellen.
Gefaseerde aanpak
De IND heeft op verschillende momenten brieven gestuurd naar de groep derdelanders. Er is gestart met een brief en een herinnering voor de asielaanvraag van derdelanders uit de zogenoemde veilige landen (ca. 1.200 zaken) en daarna aan derdelanders uit Syrië en Jemen (ca. 100 zaken). De IND streeft er naar deze aanvragen eind juni 2023 te hebben behandeld.
Aan de overige derdelanders is eind mei een brief gestuurd. De asielaanvragen die hieruit voortkomen worden behandeld na de beëindiging van de RTB op 4 september.
Sneller duidelijkheid over aantal aanvragen
Door nu al brieven te sturen wil de IND op tijd inzicht krijgen in het aantal derdelanders dat de asielprocedure wil doorlopen zodra de tijdelijke bescherming eindigt. De IND behandelt de asielaanvragen van derdelanders uit Oekraïne gefaseerd. De asielaanvragen die behandeld worden na beëindiging van de tijdelijke bescherming krijgen geen voorrang op asielaanvragen van andere asielzoekers.
Tot 4 september kunnen derdelanders uit Oekraïne rechtmatig in Nederland verblijven op grond van de RTB. In de brieven wijst de IND ook op de remigratieregeling van de Dienst Terugkeer & Vertrek.