‘De agendacultuur in Nederland is best benauwend’

Dit onderzoek sluit aan op de gezondheidsproblemen in haar land van herkomst: ‘Dan neem ik toch iets mee van Zuid-Afrika, waar ik ben geboren’, vertelt Zelda. ‘Ik had altijd het idee om in het buitenland te studeren. Toen mijn ouders een bedrijf in Nederland wilden starten, ging ik met ze mee. Mijn middelbare schoolopleiding in Zuid-Afrika bleek niet voldoende om aan een Nederlandse universiteit te mogen studeren. Toen ontdekte ik het University College in Utrecht. Daar mocht ik op basis van een interview beginnen aan de bacheloropleiding Geneeskunde.’

Avontuur

‘Veel mensen verlaten Zuid-Afrika uit angst’, vertelt Zelda. ‘Het politieke klimaat is niet zo goed. Maar voor mij was het meer een avontuur. Uiteindelijk ben ik hier gebleven. Ik leerde mijn man kennen en ik vond een promotieplek bij het AMC in Amsterdam op het gebied van HIV-onderzoek. Dat onderzoek sluit aan op gezondheidsproblemen die spelen in Afrika. Dan neem ik toch iets mee van Zuid-Afrika, dacht ik toen.’

Cultuur

‘Toen ik hier kwam wonen, dacht ik dat de Nederlandse cultuur dichterbij die van Zuid-Afrika zat’, reflecteert Zelda. ‘In het begin vond ik het vrij zwaar om Nederlanders te leren kennen. Ik wilde in het weekend leuke dingen samendoen, maar dan ging iedereen juist naar huis – dat vond ik zo apart! Als je in Zuid-Afrika gaat studeren ben je eindelijk uit het ouderlijk huis. Dan ga je juíst dingen met vrienden doen.’

Oprecht geïnteresseerd

‘De gesprekken in Zuid-Afrika zijn wat oppervlakkiger, maar de mensen zijn hartelijker’, vertelt Zelda. ‘In Nederland zie je elkaar één op één. Dat voelt als een sollicitatiegesprek: ‘hoe gaat het hiermee, daarmee?’ Ze zijn wel oprecht geïnteresseerd, dat is fijn: je weet waar je staat. In Zuid-Afrika zeggen mensen wel dat ze willen afspreken, maar menen ze het niet altijd.’

Agendacultuur

‘Ik vind de hele agendacultuur in Nederland best benauwend’, merkt Zelda op. ‘In Zuid-Afrika zijn we veel meer spontaan. Je gaat zo samen iets doen op vrijdagavond – met z'n allen barbecueën bijvoorbeeld. Als je dat een Nederlander vraagt, zegt die: ‘Nee, ik heb al wat afgesproken.’ Een Nederlander wil alles ver van te voren inplannen. Nu plan ik gewoon niet meer dan twee weken vooruit.’

Menselijker

Vijftien jaar geleden kwam Zelda voor het eerst bij IND voor het aanvragen van een verblijfsvergunning: ‘Toen vond ik het moeilijk om informatie te krijgen’, herinnert ze zich. ‘Dat is sindsdien wel veranderd. In vergelijking met mijn eerste aanvraag nemen medewerkers van de IND nu meer de tijd voor me. Ze denken met me mee en vinden het jammer als iets niet lukt. Dat vind ik fijn. Dat menselijke, die empathie komt nu meer over. Laatst had ik weer contact met de IND: ik ga proberen om Nederlander te worden. Een paar jaar geleden lukte dat niet vanwege een gat in mijn verblijfsrecht, maar nu ik terug ben van mijn postdoc, ga ik het opnieuw proberen.’